Vài năm trước dịch vụ Homestay phát triển và làm ăn tốt nên khắp nơi trong cả nước hàng loạt Homestay đã được đầu tư phát triển. Đến hôm nay rơi vào cảnh ế ẩm, nguy cơ phá sản, Thậm chí đổ nợ vì đa phần vay ngân hàng để đầu tư.

Có nhiều nới khách đến điểm du lịch tăng nhưng thậm chí vẫn không có khách.

Thậm chí có những Homestay tuyệt thực và sẵn sàng miễn phí nêu thế khách kêu ca than phiền ông Lê Ngọc Thuận Chủ tịch Hội Homestay ở Hội An cho biết.

Vì bùng nổ homestay tại các điểm du lịch nên phong trào nhà nhà người người đua nhau đầu tư để kinh doanh dịch vụ lưu trú theo mô hình Homestay khiến nguồn cung của loại này tăng mạnh trong mấy năm qua.

Nhưng thực tế thế hoạt động của ngành du lịch cộng đồng nà kinh doanh Homestay đang đi vào ngõ cụt và ngày càng trở nên vắng khách.

Một chủ Homestay nằm ở phường Cẩm Châu thành phố Hội An cho biết giá niêm yết trên mạng bán là 80.000đ /người/ đêm nhưng khách thấy chần chừ chủ nhà nói chỉ cần 50 nghìn cũng được vì không phải chi trả hoa hồng cho các trang booking. Khi mới vào hoạt động giá cho thuê một đêm là 20 đô nhưng sau đó giảm dần, và thậm chí còn không có lãi, vì quá nhiều Homestay được đưa vào hoạt động.

Tại phường Cẩm Châu một trong những nơi đầu tiên Hội An tổ chức đón khách du lịch vào năm 2009 trong số 11 Homestay ngày đầu nay chỉ còn 2 cơ sở hoạt động số còn lại hoạt động tồn tại cầm chừng – ông Lê Ngọc Thuận Chủ Tịch Hiệp hội Homestay Hội An cho biết

Một số khu vực như Phong Nha Kẻ Bàng của tỉnh Quảng Bình cũng rơi vào tình cảnh tương tự, Các Homestay ở Quảng Bình cạnh tranh giá một khách Chỉ 1 đô một người một đêm, những Homestay này cho biết chỉ hi vọng có khách để lấy chi phí ăn  bù cho dịch vụ phòng.

Một chủ Homestay ở Phong Nha ông Nguyễn Huy Toàn đã đầu tư nhiều tỷ đồng cho biết. Vào những ngày cao điểm còn có khách chứ những bình thương trong năm thì vắng teo.

Có nhiều tháng, thu nhập từ dịch vụ không đủ để trả chi phí như điện nước chứ đừng nói đến trả lãi ngân hàng nếu vay tiền để đầu tư.

Ninh Bình, khu du lịch Tam Cốc Bích Động nhiều Homestay cũng rơi vào cảnh ế ẩm sau thời gian nhà nhà đua nhau làm Homestay.  Anh Vũ Văn Ngọc chủ Homestay tại xã Minh Hải cho biết Tôi đã bỏ ra 3 tỷ đồng để đầu tư nhưng 9 tháng qua chỉ Thu về được có 100 triệu, lỗ quá.

Với tình trạng này kéo dài không riêng gì gia đình tôi mà hết các Homestay ở Ninh Bình đều ế ẩm chỉ vài ba năm nữa thôi các chủ homestay ở Ninh Bình sẽ đổ nợ vì phần lớn đều vay ngân hàng để làm Homestay. Nếu không có khách thu không đủ chi vậy thì lấy gì mà trả nợ ngân hàng

Nguy hiểm là đáng chú ý khoảng 80 đến 90% Homestay trong xã này đều đầu tư bằng tiền vay vốn từ ngân hàng nên nguy cơ đổ nợ rất lớn.

Chào ông Nguyễn Văn Hoạt chủ tịch xã Ninh Hải huyện Hoa Lư Ninh Bình trên địa bàn xã hiện có 70 cơ sở Homestay và 12 khách sạn.  Nhưng con số thực tế còn cao hơn , ông Hòa thừa nhận dịch vụ  du lịch cộng đồng này đều mang tính tự phát nên các chủ nhà Homestay đều chưa có kinh nghiệm kỹ năng trong lĩnh vực du lịch và hầu hết chưa được qua đào tạo nghề.

Hơn 3.000 homestay, công suất phòng giảm

Theo Báo cáo thường niên du lịch Việt Nam năm 2018 do Tổng cục Du lịch vừa phát hành.

Riêng loại hình nhà dân có phòng cho khách du lịch thuê (homestay), cả nước có 1.892 cơ sở đã qua kiểm tra điều kiện với 13.400 phòng, tăng 7,5% so với năm 2017, và 1.126 cơ sở với 7.372 phòng chưa được kiểm tra điều kiện. Như vậy, đến hết năm 2018, cả nước có 3.018 homestay với khoảng 21.000 phòng. Công suất buồng/phòng bình quân đạt khoảng 54%, giảm nhẹ so với năm 2017.

Cầu giảm cung tăng

Nhiều chủ Homestay tại Hội An cho biết hoạt động kinh doanh này rơi vào tình cảnh này bởi vì do sự cấp phép kinh doanh Homestay dễ dàng dẫn đến việc bùng nổ các Homestay bán phá giá để cạnh tranh, thu hút khách.

Theo số liệu của ngành du lịch Hội An trên địa bàn có hơn 300 Homestay với hơn 1.200 phòng chưa kể các khu du lịch nhà nghỉ và khách sạn

Theo chủ nhân Homestay việc ủy ban nhân dân thành phố ban có quyết định điều chỉnh cấp phép quản lý loại hình lưu trú tại Hội An theo hướng dễ dàng hơn.

Đặc biệt các Homestay xây nhà villa du lịch diện tích đất Villa chỉ từ 150 mét vuông thay vì 250 mét vuông như trước đây, nên càng đầy các Villa Homestay đang hoạt động rơi vào thế cạnh tranh và càng thua lỗ hơn

Theo bà Phạm Thị Ngọc Dung đại diện của phòng văn hóa thông tin Hội An việc nới lỏng các quy định đều dựa theo quy định của luật pháp hiện hành nên chúng tôi không làm khác được

Theo thống kê của Sở Du lịch Tỉnh Quảng Bình khu vực Phong Nha Kẻ Bàng hiện có hơn 100 cơ sở lưu trú số lượng này tăng gấp đôi so với năm trước.

Chủ tịch xã Sơn Trạch ông Trần Nam Trung cho biết việc bùng nổ homesatay ở phòng nha không đi kèm theo chất lượng nên khó giữ khách và thu hút khách

Homestay hay nhà trọ

Cũng theo ông Trần Nam Trung hầu hết các Homestay ở Homestay ở Hội An đều do nông dân địa phương vay tiền để đầu tư, hoạt động nghiệp vụ về du lịch đều không có, ngay chính họ cũng không hiểu hết Homestay làm thế nào để phục vụ khách cho tốt nhất. Họ thiếu đủ các kỹ năng như ngoại ngữ thái độ tiếp đón cơ sở vật, chất vốn đầu tư

Ông chủ cơ sở Homestay tại Hội An cho rằng bản chất của Homestay là khách đến trải nghiệm ăn ở trong nhà cùng chủ nhà. Nhưng các homestay hoạt động theo kiểu nhà trọ nên khách đến Homestay biệt lập với dân bản địa

Hiện nay hầu hết các Homestay ở Hội An đều không tương tác với khách, Khách đến như ở trọ khách Thấy nhạt nhẽo quá không xứng đáng với đồng tiền kỳ vọng nên họ nói xấu về Homestay Hội An một chủ Homestay cho biết

Ông Vũ Văn Thành Vụ trưởng vụ khách sạn tổng cục du lịch cho rằng Tại nhiều địa phương các cơ sở lưu trú du lịch thực chất là nhà nghỉ du lịch nhưng lại được đăng ký cho biển Homestay. Ông cũng cho biết thêm chưa có điều tra đánh giá cụ thể về tình trạng hoạt động của các dịch vụ Homestay để đưa ra khuyến cáo cho người dân.

Các địa phương cần tìm hiểu và phải có trách nhiệm hướng dẫn cho người dân về điều này người dân có quyền tự do kinh doanh. Nhưng khi đầu tư phải đánh giá thị trường để đánh tránh đầu tư ồ ạt vào một loại hình kinh doanh nào đó dẫn tới thô lỗ

Hiện nay thành phố Đà Lạt được xem là nhiều Homestay đà lạt nhất cả nước với mật độ dày đặc do sự bùng nổ của du khách đến thành phố này trong năm 2018. Với 7 triệu lượt du khách đã tới và tang gấp đôi con số đến thành phố này năm 20 15

Dù chưa có số liệu đầy đủ nhưng theo sở văn hóa thể thao du lịch tỉnh Lâm Đồng đến cuối năm 2018 Đà Lạt có khoảng 1.500 Homestay với tổng số phòng là 15.000 vòng phòng, và dự báo các số này còn tiếp tục tang, chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Trong thực tế, các Homestay này hoạt động như là các khách sạn và nhà nghỉ. Người dân mua đất xây dựng các căn hộ hoặc thuê hoặc biệt thự hoặc nhà để cải tạo và cho thuê làm dịch vụ Homestay.

Thậm chí có nhiều người thuê lại hàng loạt căn chung cư và cải tạo công năng để đón khách như một khách sạn nằm trong chung cư.

Ở Đà Lạt này do lượng khách lớn và nguồn cung vẫn chưa đáp ứng với nhu cầu nên giá thuê Homestay ở Đà Lạt khá cao.  Thậm chí còn cao hơn cả khách sạn 3 sao.

Qua thông tin trao đổi bà Nguyễn Thị Nguyên giám đốc sở văn hóa thể thao du lịch Lâm Đồng cho rằng các quy định hiện tại rất khó áp dụng với các loại hình kinh doanh Homestay,  cấp giấy phép kinh doanh được vận hành như khách sạn nhưng hình thức thì giống như kinh doanh hộ gia đình.